Asteğmenlikten generalliğe Erdoğan karar verecek
Türk Silahlı Kuvvetleri'nde; albaylıktan tuğgeneral, tuğamiral rütbelerine terfilerle generallik ve amirallikte bir üst rütbeye atamaların Cumhurbaşkanı tarafından yapılmasına karar verildi. Cumhurbaşkanı aynı zamanda istediği terfileri veya ihraçları yapabilecek.
Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi ile, Türk Silahlı Kuvvetleri'nin devlet içindeki yapısı ile ordunun komuta kademesini şekillendiren teamüllerde köklü değişikliğe gidildi.
Yapılan değişikliklerin Türk Silahlı Kuvvetleri'nin hiyerarşisini yıktığını belirten emekli generaller, askerin terfi alabilmek için siyaset bile yapabileceğini söyledi.
703 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin yayımlanmasının ardından kurum personellerini ilgilendiren çok sayıda önemli düzenleme yürürlüğe girdi. Resmi Gazete'nin mükerrer sayısıyla yayımlanan KHK'da 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu'nda da düzenlemeler yapıldı. Devlet protokolünde Milli Savunma Bakanlığı, Genelkurmay Başkanlığı'nın önüne geçerken, terfi, ihraç gibi kararlar Yüksek Askeri Şura'ya değil, Cumhurbaşkanının inisiyatifine bırakıldı.
YAŞ KALDIRILDI
TSK'da yapılan değişiklikler şöyle:
- Devlet protokolünde Milli Savunma Bakanlığı, Genelkurmay Başkanlığı'nın önüne geçti.
- Genelkurmay Başkanı'nın görev ve yetkilerine dair kanun kaldırıldı. Genelkurmay Başkanı'nın yetkileri için yeni bir Cumhurbaşkanlığı kararnamesi yayımlanacak.
- Yüksek Askeri Şura (YAŞ) kaldırıldı. Cumhurbaşkanı, bu konuda yeni bir kararname hazırlayacak ve YAŞ'ın yeni yapısı belirlenmiş olacak.
- Terfilerin her yıl 30 Ağustos'ta yapılabileceği kuralı kalktı. Terfiler yıl içerisinde istenildiği zaman gerçekleşebilecek.
GENELKURMAY YAŞ HADDİNE KADAR KALABİLİR
- Kuvvet komutanlığına atanan orgeneral-oramirallerin 2 yıl bu görevde kalabileceği, sürenin, ancak kararname ile uzayabileceği hükmü kaldırıldı.
- Genelkurmay Başkanlığı'na atanan orgeneral-oramirallerin yaş haddinin 67 olduğuna yönelik düzenleme tutuldu, ancak görev sürelerinin 4 yıl olduğu şartı kalktı. Buna göre, erken yaşta Genelkurmay Başkanı olan bir komutan, yaş haddine kadar görevde kalabilecek.
- Cumhurbaşkanı istediği takdirde asteğmenden orgenerale kadar subayların rütbede gösterilen bekleme sürelerini uzatabilecek ya da kısaltabilecek. Daha önce Genelkurmay'ın teklifi, MSB'nin önerisiyle yarıya indirilen bekleme süreleri konusunda da tek belirleyici Cumhurbaşkanı olacak.
TERFİLER CUMHURBAŞKANINDA
- İçişleri Bakanı veya Milli Savunma Bakanı'nın onayı ile yapılan asteğmen-albay rütbeleri arasında rütbe terfileri ile ilgili düzenleme kalktı. Terfilerin karar mercii ise Cumhurbaşkanı oldu.
- Cumhurbaşkanı albaylıktan tuğgeneral/tuğamiral rütbelerine terfiler ile general ve amirallikte bir üst rütbeye terfiler için de tek yetkili konuma getirildi.
İHRAÇLARDA CUMHURBAŞKANI YETKİLİ
- Cumhurbaşkanı, teğmenden albaya kadar rütbelerdeki subayların, kadrosuzluk söz konusu olmasa da TSK'dan çıkarılmasına karar verebilecek.
- Cumhurbaşkanı komutanlıklarla ilgili tüm atama, terfi, görevlendirme gibi kararlarda tek söz hakkına sahip kişi olacak. Kurumlardan görüş alınmayacak.
- Cumhurbaşkanı'nca atananların emeklilikleri için 65 yaş şartı kaldırıldı.
- Cumhurbaşkanı istemesi dahilinde özel uzmanlık gerektiren geçici işlerde yerli veya yabancı personel çalıştırabilecek.
Emekli general ve amirallerden de yapılan düzenlemeyle ilgili tepkiler geldi. “TSK'nın altına dinamit koysanız, bu kadar zarar verir” diyen Emekli Tümamiral Soner Polat, yapılan düzenlemenin TSK'yı siyasallaştırmak anlamı taşıyacağını belirtti. Polat şu çarpıcı tespitlerde bulundu:
“Şöyle düşünün, hem atamalara hem de terfilere siyaset karar veriyor. Ben Genelkurmay Başkanıyım ve bir albayı general yapamıyorum. Generalleri terfi ettiremiyorum. Kendinizi bir albayın bir tuğamiralin yerine koyun. Sizin kafanızdaki Genelkurmay Başkanlığı kavramı aşağıya inecektir. Ne kadar çok çalışırsanız çalışın, Genelkurmay Başkanı tarafından herhangi bir yere getirilemeyeceğini biliyorsunuz. Bu durum, bir askerin partililerle çeşitli şekillerle ilişki kurmasına yol açacak. Demokrat Parti zamanında bunun örnekleri var. Askerler o dönemler bir beldenin Belediye Başkanının önünde sıraya girerlermiş. Bu yol şu anda açılmış oldu. Yunanistan'da da bu sistem var. Curcunadır. Kardak'ta da bu ortaya çıktı.”
‘ERDOĞAN İYİ NİYETLİ OLSA BİLE...'
Hiyerarşinin bozulacağına işaret eden Polat, düzenlemenin bir diğer sıkıntısını da şu sözlerle anlattı:
“İkincisi siz 1 sene bekleme süresi olanları terfi ettiriyorsunuz. Daha küçük olan birini daha üst rütbeye getiriyorsunuz. Bu da bizim TSK'nın teamülüne uyan bir şey değil. Bizde yıllardan beri gelen, daha yaşlı daha üstedir anlayışı vardır. Bir sene önce ben senin komutanındım, bir sene sonra sen benim komutanım oluyorsun.
TSK'yı siyasallaştıracağı ortada. Cumhurbaşkanı ve AKP tüm kadrolarıyla iyi niyetli olsa bile, bu işin doğasında siyasallaşma var. Herkes insandır ve geleceğine bakar. Gelecekle ilgili kariyer planlaması yapar. Bir bakacak, hiçbir komutan kendisi için bir şey ifade etmeyecek.”
‘SUBAYLARI SİYASETE HOŞ GÖRÜLMEYE İTER'
TSK'ya getirilen bu düzenlemeyle ilgili olarak Aydınlık'a konuşan emekli Tümgeneral Ahmet Yavuz da, “Siyasetin TSK üzerindeki etkisinin iyi olunmayan sonuçlarını daha çok göreceğiz. Yapılan değişiklikler; subayları terfi alabilmeleri için daha çok siyasete hoş görülmeye iter ve bu kalıcı hale gelir. Siyasete yaranma peşinden koşar insanlar. Bu durum da olumsuz sonuçları doğurur” ifadelerini kullandı.
‘İSTER İSTEMEZ SİYASET BULAŞIR'
Eski Genelkurmay İstihbarat Daire Başkanı emekli Korgeneral İsmail Hakkı Pekin de, daha önce terfi ve atamalarda Cumhurbaşkanı onayının gerektiğini kaydederek, “Şimdi bütün bunları sadece Cumhurbaşkanı kendisi belirleyecek. Zaten bu konuda eski sistemde terfilerden sonra kuvvetler belirliyordu nereye gideceklerini. Ama atamanın gerçekleşmesi Cumhurbaşkanı imzasıyla oluyordu. Şimdi doğrudan Cumhurbaşkanı belirleyecek. Bütün yetki Cumhurbaşkanında olacağı için atama ve terfilerde ister istemez işin içine siyaset bulaşır” şeklinde konuştu.
‘KOMUTANLAR DANIŞMAN KONUMUNDA OLUR'
Türkiye Emekli Subaylar Derneği Başkanı emekli Hava Korgeneral Erdoğan Karakuş ise, “Bundan sonra artık düzenli başkan konumundakinin daha büyük etkisi olacak. Askeri komutan durumunda olanlar gerekli terfiler konusunda danışman konumda olacak. Bu değişiklikler TSK'da siyasetin daha etkin olması sorununu doğurur. Askerlerin siyasileşmesine neden olan bir düzenleme olur bu” beyanlarında bulundu.